اولین دوره تربیت مربی بازی " کودک و نوجوان"

🥎اولین کارگاه تربیت مربی بازی با کودک و نوجوان

👌ویژه مربیان مدارس و مهد کودک ها، مساجد و والدین آینده نگر

(بصورت حضوری در تهران و مجازی برای شهرستانی های عزیز)

🟢اساتید:

🔹استاد محمدحسن عبدالصمد

(کارشناس علوم شناختی، بازی سازی،کودک ورسانه،کارشناس برنامه‌های صداوسیما)

🔷استاد مسعود حسنلو

(کارآفرین و پژوهشگر حوزه سرگرم آموزی و صنایع خلاق/ مدیر شهربازی مهارتی روشانو)

🔷استاد حسین محسنی

(مدرس انتقال مفاهیم دینی با بازی)

🔷استاد مریم میرامینی

(مدرس دوره های بازی و خلاقیت)

کانال دیگر استاد( ویتامین بازی)

            ایتا             بله               آپارات              

                                                                           

              

 

کارگاه عملی یک روزۀ «بازی‌های شناختی، جنبشی و حرکتی»

استاد محمد حسن عبدالصمد

استاد محسنی

 

پوستر رویداد

گزارش تصویری کارگاه

 

 

 

 

کارگاه آموزشی یک روزهٔ "صفر تا صد بازی با کودک و نوجوان" / دانشگاه ولی عصر(عج) کرمان

 

کارگاه آموزشی یک روزهٔ "صفر تا صد بازی با کودک و نوجوان"/ دانشگاه ولی عصر(عج) کرمان

مدرسین دوره:
 محمدحسن عبدالصمد (کارشناس حوزه علوم شناختی و رسانه، کارشناس حوزه تربیتی و بازی کودک و نوجوان، کارشناس برنامه‌های صدا و سیما)
استاد سید احمد موسوی نسب (نویسنده و کارشناس ارشد مشاوره خانواده)

سه‌شنبه ۷ آذر 1402
از ساعت ۸ صبح الی ۱۷ عصر
سالن شهید پرتوی دانشکده فنی

کانون بسیج اساتید دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان

جهت دریافت ویدیوی جلسه اول کارگاه اینجا را کلیک نمایید.

جهت دریافت ویدیوی جلسه دوم کارگاه اینجا را کلیک نمایید.

جهت دریافت ویدیوی جلسه سوم کارگاه اینجا را کلیک نمایید.

جهت دریافت ویدیوی جلسه چهارم کارگاه اینجا را کلیک نمایید.

دوره تربیت مربی بازی
گزارش تصویری

آموزش سوادرسانه باید پیش از دبستان آموزش داده شود

محمد حسن عبدالصمد:

آموزش سوادرسانه باید پیش از دبستان آموزش داده شود


کارشناس رسانه گفت: اکنون کتاب سوادرسانه‌ای در پایه دهم تدریس می‌شود، درحالیکه کودکان پیش از ورود به دبستان نیز از فضای رسانه‌ای استفاده می‌کنند

کودکان، قربانی محتوای ناسالم وی او دی ها

 

کارشناس علوم شناختی و رسانه:

کودکان، قربانی محتوای ناسالم وی او دی ها
 

محمد حسن عبدالصمد گفت: بستر های وی او دی ، تاکید بیشتر بر افزایش نشر محتواها بدون در نظر گرفتن اثرات تربیتی آن در فضای خود دارند و تنها کودکان قربانی این رقابت کثیف خواهند شد.

وی در رابطه با رواج نمایش محتواهای جادو و ابرقهرمانی، ادامه داد: در گذشته از نمایش مفاهیم انتزاعی مانند شیطان، فرشته، جهنم، بهشت و ... در رسانه ملی دوری می‌شد در حالی‌که در رسانه‌های غربی این مفاهیم انتزاعی نه به عنوان "ایمان به غیب"، بلکه به عنوان "جادو" به نمایش گذاشته می‌شود.
کارشناس رسانه افزود: این مطالب انتزاعی برای کودکان محتوای جذابی است و نمایش این مطالب انتزاعی بصورت جادو جایگزینی به عنوان ایمان به غیبی می‌شود که باید آموزش داده شوند.

 دوره آموزشی بازی با کودک و نوجوان

 

 

👌(ویژه پدر و مادرها و مربیان)
 📜همراه با مدرک پایان دوره
از کانون فرهنگی تربیتی صبح امید

🥱اگر حوصله بازی با فرزند خود را ندارید
🤭اگر از بازی های رایانه ای و موبایلی فرزندتان نگران هستید
🤕اگر به دنبال رشد فکری جسمی و روحی فرزند خود هستید
🤔اگر نمی‌دانید چه بازی متناسب با سن فرزند شما برایش جذاب است..
🔰در این دوره شرکت کنید...

💎در این دوره می اموزیم:
👈چرا بازی مهم است
👈چگونه ذهن بازی ساز داشته باشیم
👈چگونه از بازی های رایانه ای فاصله و به بازی در فضای حقیقی نزدیک شویم
👈تاثیرات بازی در جسم و روح
👈تاثیرات بازی در افزایش عاطفه
👈ویژگی های بازی سودمند
👈معرفی بازی های کاربردی
👈ویژگی های روحی دوره کودکی و نوجوانی
👈بازی در سیره اهل بیت
👈بازی درمانی چیست
👈چگونه با بازی آموزش دهیم
👈علت ها و راهکارهای کم حوصلگی والدین و نوجوانان در بازی
👈فواید بازی
و..

🔰مدرس: استاد محمد حسن عبدالصمد
کارشناس حوزه بازی رسانه و علوم شناختی

👌با پرداخت 100 هزار تومن برای همیشه از بازی با فرزند خود لذت ببرید
🎧دوره آفلاین است و ۲۳ فایل های صوتی و 2 فایل تصویری ضبط شده را می‌توانید یک یا چند روزه گوش دهید.

📝برای ثبت نام و اطلاعات بیشتر ، نام خانوادگی خود را به شماره 09358866865 ارسال نمایید

 

دوره آموزشی فرزند دیجیتالی من

 

دوره آموزشی فرزند دیجیتالی من
 

 

🟢دوره آموزشی "فرزند دیجیتالی من"
(ویژه پدر و مادر ها و مربیان دلسوز)

سر فصل ها:
🎮معرفی بازی های دیجیتالی سالم و مفید
⚽️معرفی بازی های خانگی و اردویی
🤒نحوه برخورد صحیح با کودک و نوجوانانی که معتاد موبایل شده اند
🤯آثار تربیتی شبکه های اجتماعی، انیمیشن و بازی های دیجیتال
🤔مهارت‌های تفکر انتقادی در مواجهه با رسانه‌ها
☘️تربیت جنسی کودک و نوجوان
🗣شیوه های گفتگوی احسن با نوجوان امروزی

📜همراه با گواهی پایان دوره ویژه شرکت کنندگان

🔸شهریه 200 هزار تومن.
تخفیف ویژه برای والدینی که 3 فرزند به بالا دارند، 150 هزار تومن

👥مدارس، مراکز آموزشی و مؤسسات فرهنگی می‌توانند با ثبت‌نام گروهی والدین و مربیان محترم (حداقل ۱۰ نفر) «تا حداکثر 50درصد» از تخفیف ویژه بهره‌مند شوند.

💻کلاس ها به صورت آنلاین و آفلاین برگزار می شود.

🟣اساتید:
🔹آقای سید احمد موسوی نسب
کارشناس علوم تربیتی

🔹آقای محمد حسن عبدالصمد
کارشناس علوم شناختی و رسانه

🔹آقای علیرضا عموزاد
کارشناس بازی های دیجیتال

🔹سرکارخانم طالبی
کارشناس رسانه و خانواده

 

📞برای ثبت نام به شماره 09383192909 پیامک دهید

🌀کانال رسانه بدون فیلتر
https://eitaa.com/bazi99

 

دوره آموزشی بازی با کودک و نوجوان

دوره آموزشی بازی با کودک و نوجوان

 

👌ثبت نام آغاز شد
 

 ❇️اگر فرزند 1 سال تا 16 سال دارید پیشنهاد میکنیم حتما در دوره آموزشی  "بازی" شرکت کنید.

📱اگر از موبایل بازی و دیدن زیاد تلویزیون بچه ها نگران هستید..

  ❤️اگر دوست دارید با فرزندتان صمیمی تر شوید ..

💠اگر دوست دارید نظم، صبر،احترام، تلاش و مفاهیم زیبا را با بازی به فرزندتان یاد بدهید و مشکلات جسمی و روحی فرزنداتان را با بازی درمان کنید..

 🏸اگر دنبال بازی های جذاب مناسب سن فرزندتان میگردید..
 

💎در 4 جلسه آموزشی آنلاین و آفلاین، با ارائه استاد: محمد حسن عبدالصمد(کارشناس حوزه بازی تربیت و رسانه) شرکت نمایید.

📜همراه با مدرک پایان دوره

♻️برگزار کننده: کانون فرهنگی صبح امید با همکاری کانال بازی های خانگی

https://eitaa.com/bazi99

با مشکلات آموزش مجازی فرزندکم چه کنم؟

کارگاه تخصصی ویژه والدین و مربیان تربیتی:

با مشکلات آموزش مجازی فرزندکم چه کنم؟

 

⭕️با مشکلات آموزش مجازی فرزندم چه کنم؟

💠کارگاهی برای جلوگیری از:
 تبلی😑
بی حوصلگی🤯
افت تحصیلی😔
اعتیاد به فضای مجازی😱
محتوای غیر اخلاقی😈
مختوای خشونت آمیز😡
دوستیابی اینترنتی👺
فاصله عاطفی بین اعضای خانواده 😭
همراه با راهکار های عملی👌

⭕️کلاس ها تنها مخصوص والدین  و مربیان در چهار جلسه به صورت مجازی برگزار میگردد.

🎙با ارائه استاد: محمد حسن عبدالصمد، کارشناس امور تربیتی و سواد رسانه ای

 

برای دیدن فایل تصویری جلسه اول اینجا کلیک کنید

برای دیدن فایل تصویری جلسه دوم اینجا کلیک کنید

برای دیدن فایل تصویری جلسه چهارم اینجا کلیک کنید

 

نشست تخصصی قتلگاه کودک و نوجوان در فضای مجازی و نحوه مواجهه با آن

 

دوره سواد رسانه ای ویژهٔ دختران نوجوان

دوره سواد رسانه ای ویژهٔ دختران نوجوان

 

استاد: محمد حسن عبدالصمد

 

برای دیدن جلسه سوم  اینجا کلیک کنید

برای دیدن جلسه چهارم اینجا کلیک کنید

 

🔶 بخشی از سرفصل‌های دوره:

‌✔️آشنایی با عملیات روانی رسانه ها 
✔️ آشنایی باجریان شناسی رسانه ها 
✔️بررسی آسیب ها، فرصت ها و...
✔️مواجههٔ هوشمندانه در فضای مجازی
✔️اعتیاد به فضای مجازی و رسانه
✔️تحلیل فیلم و سریال با رویکرد تفکر انتقادی 
✔️راهکار های مدیریت مصرف رسانه ای

رویکرد رسانه های معاند در تغییر سبک زندگی و بحران آفرینی در عرصه جمعیتی ایران

 

 

رویکرد رسانه های معاند در تغییر سبک زندگی و بحران آفرینی در عرصه جمعیتی ایران

 

رادیو گفتگو/23 آبان 1400

با حضور: محمد حسن عبدالصمد کارشناس ارشد علوم شناختی و رسانه

و دکتر علی نوری

 

 

برای شنیدن برنامه اینجا کلیک کنید

برای دیدن خلاصه خبر اینجا کلیک کنید

 

 

جریان شناسی نفوذ

جریان شناسی نفوذ و نفاق

 

با حضور محمد حسن ملا عبدالصمد(کارشناس مسائل سیاسی و رسانه)، دکتر حسین محمدی سیرت(عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق) و محمد صادق کوشکی استاد دانشگاه)
 

    7شهریور 1400/ رادیو گفتگو / برنامه گفتگو سیاسی
 

برای شنیدن این برنامه اینجا کلیک کنید

برای دیدن متن برنامه اینجا کلیک کنید

 

برنامه «گفتگوی سیاسی» رادیو گفت‌وگو با موضوع جریان شناسی نفوذ و نفاق، از انفجار دفتر نخست ‌وزیری در دهه 60 تا امروز و با حضور دکتر محمدحسین ملاعبدالصمد،تحلیلگر مسائل سیاسی و رسانه به روی آنتن رفت.

محمدحسن ملاعبدالصمد با اشاره به سخنان رهبر انقلاب درباره نفوذ و تقسیم بندی آن، گفت: نفوذ دارای دو جنبه فردی و جریانی است. کمترین حالت در نفوذ فردی جاسوسی است که یک در مجموعه تصمیم ساز و تصمیم گیر اقدام به جاسوسی برای دولت های بیگانه کند.

وی نفوذ جریانی را خطرناک تر از نفوذ فردی دانست و عنوان کرد: نفوذ جریانی به معنی شبکه سازی در داخل ملت به وسیله پول است. عمده ترین وسیله در نفوذ جریانی پول و جاذبه جنسی است. در نفوذ جریانی برای افراد یک هدف دروغین و جعلی مطرح می کنند و افراد مؤثری که می توانند در جامعه مؤثر باشند را به سمت مورد نظر خود بکشانند که شامل تغییر باورها، تغییر آرمان ها، تغییر نگاه ها و تغییر سبک زندگی می شود.

تحلیلگر مسائل سیاسی و رسانه آماج نفوذ را نخبگان، تصمیم گیران و تصمیم سازان عنوان و بیان کرد: نفوذ تلاش دارد افراد در سه حوزه اندیشه، گرایش و منش و کنش دچار تغییر شوند. رسانه ها به عنوان اصلی ترین عامل های نفوذی که می توانند در تصمیم گیری و تصمیم سازی افراد و جریانات سیاسی تاثیرگذار باشند، امروز دارای نقش عمده و زیادی هستند.

وی با ابراز تأسف از رها بودن فضای مجازی و رسانه ها و همچنین نبود حکمرانی فضای مجازی، تصریح کرد: تغییر افکار با سرعت زیاد اتفاق می افتد و در واقع به دلیل بالا بدن هجمه ها، نفوذ در نقاطی از جمله بیت مراجع هم رخ می دهد.

ملاعبدالصمد نفوذ جریانی را به موریانه تشبیه کرد و گفت: نفوذ جریانی تأثیر خود را به آرامی می گذارد. شاهد هستیم این نفوذ را در زمینه آموزش و تربیت هم اجرا کرده ‌اند و سند 2030 که رهبر معظم انقلاب اشاره کردند نمونه ای از این نوع نفوذ است.

وی تغییر دستگاه محاسباتی کشور را یکی از اهداف نفوذ دانست و اظهار کرد: در هشت سال گذشته شاهد بودیم این اتفاق مهم رخ داد، یعنی نفوذ باعث شد دستگاه محاسباتی کشور گمان کند همه مشکلات کشور را می تواند با مذاکره با آمریکا و غرب حل کند. این نفوذ در کشور اتفاق افتاد و متأسفانه افکار عمومی نیز همراه آن بود زیرا آن ‌ها رسانه را در اختیار داشتند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی و رسانه با تصریح بر اینکه تا انحصار رسانه شکسته نشود، تحریم ها نیز شکست نخواهد خورد، گفت: نفوذ از طریق رسانه اثرات زیادی در جامعه گذاشته است که تغییر سبک زندگی انسان ها نمونه ای از آن است.

ملاعبدالصمد به نمونه ای از تغییر سبک زندگی اشاره و بیان کرد: تا چند سال قبل آشپزخانه ها دارای در بودند و اصطلاحا اپن نبودند اما از 20 سال قبل، آرام آرام آشپزخانه اپن وارد ایران شد و این کار از طریق رسانه صورت گرفت.

"پیوست فرهنگی" حلقه گمشده فضای مجازی کشور

 

محمد حسن عبدالصمد: 

"پیوست فرهنگی" حلقه گمشده فضای مجازی کشور

 

 

 

مشکل از آنجا است که احساس میکردیم همینکه زیر ساخت یک پیام رسان داخلی باشد دیگر مشکلات حل میشود اما نکته آنجا است که ذات و فلسفه پیدایش یک پیام رسان یا شبکه اجتماعی متناسب با نیاز ها و اهداف سازنده تاسیس شده است و طبیعی است که نیاز ها و اهداف دنیای غرب در بسیاری موارد با نیاز ها و اهداف  ما متفاوت است. برای نمونه الگوریتم و زیست مصرف در اینستاگرام مبنی بر "دیده شدن به هر قیمتی و "هدف وسیله را توجیه میکند" است. بدین منظور که کاربر هر چه قدر محتوای ساختار شکنانه و غیر معمول و معقول تولید کند، بیشتر دیده میشود.

برای دیدن متن کامل یادداشت ادامه مطلب را کلیک نمایید

فضای مجازی چگونه ادراک انسان ها فضای مجازی چگونه ادراک انسان ها راتغییر میدهد؟

محمد حسن عبدالصمد، کارشناس حوزه علوم شناختی و رسانه:

 

فضای مجازی چگونه ادراک انسان ها راتغییر میدهد؟

 

 

 

برای دیدن فیلم این نشست  به لینک زیر مراجعه نمایید
https://www.aparat.com/v/G3kAU

 

برای شنیدن فایل صوتی این نشست به لینک زیر مراجعه کنید

https://bayanbox.ir/info/8721232839682393128/%DB%B2%DB%B8%DB%B1

 

برای دیدن متن این نشست به ادامه مطلب مراجعه نمایید

رادیو گفتگو/ با موضوع جریان تحریف

 

رادیو گفتگو/ با موضوع جریان تحریف

 

 

سخنان محمد حسن عبدالصمد،(کارشناس رسانه) و دکتر محمد جواد بهمن آبادی(پژوهشگرجنگ هوشمند) و دکتر ملک پور(کارشناس مسائل سیاسی  در رادیو گفتگو با موضوع " نامه دانشجویان دانشگاه های کشور در شکست جریان تحریف)

22 مرداد 99

 

 وقتی از بچه های مدرسه ابتدایی پرسیده شد زمان شاه بهتر بود یا الان؟! پاسخ این سوال را از زبان استاد عبدالصمد در فایل زیر بشنوید

http://bayanbox.ir/info/6196085909280390298/radio-goftego-99-05-22-17-30-2-1

 

برای شنیدن قسمتی از سخنان آقای محمد حسن عبدالصمد لینک زیر کلیک نمایید

http://bayanbox.ir/info/6360129345872242117/radio-goftego-99-05-22-18-00-2

 

برای شنیدن کامل این برنامه به لینک زیر بروید

http://radio.iranseda.ir/epgarchivePart/?VALID=TRUE&ch=29&e=147487234

 

 

رادیو گفتگو/ تبعات گره زدن مشکلات به تحولات دیگر کشورها

 

رادیو گفتگو/ تبعات گره زدن مشکلات به تحولات دیگر کشورها

 

سخنان محمد حسن عبدالصمد، و دکتر سلیمان غفاری در رادیو گفتگو با موضوع " تبعات گره زدن مشکلات به تحولات دیگر کشورها" 

اول آذر 99

 

 

برای شنیدن این برنامه به لینک زیر بروید:

http://radio.iranseda.ir/epgarchivePart/?VALID=TRUE&ch=29&e=147730816

"سیاست‌های رسانه‌ای" اعم از زیرساخت، ابزار و محتوای باید در جهت جریان هدایت باشد

 

محمدحسن عبدالصمد:

"سیاست‌های رسانه‌ای" اعم از زیرساخت، ابزار و محتوای  باید در جهت جریان هدایت باشد/ تربیت رسانه‌ای و تقوا دو ضرورت برای زیست سالم در فضای‌مجازی است.

محمدحسن عبدالصمد کارشناس رسانه در گفتگو با خبرنگار فرهنگ سدید نشسته است که می‌توانید مشروح آن را در زیر بخوانید:

سؤال: تعریف شما از سواد رسانه‌ای چیست؟

عبدالصمد: قبل از تعریف سواد رسانه‌ای یک مقدمه‌ای نیاز است که ذات فلسفه رسانه برای "تولیدکننده" و "مصرف‌کننده" چیست؟ تولیدکننده و صاحبان رسانه عمدتاً به دنبال ثروت یا قدرت هستند و در این حوزه اکثراً از هر تاکتیکی برای جذب مخاطبان استفاده می‌کنند. نکته اول که حائز اهمیت است این است که، مصرف‌کننده رسانه باید بداند که این "محتوایی" را که دارد استفاده می‌کند توسط چه کسی و با چه هدفی تولیدشده است. کجای آن مفید و کجای آن غیرمفید و حتی مضر است.

از طرفی دیگر کسانی که رسانه‌ها را "مصرف" می‌کنند دلایل مختلفی دارند، برخی برای آگاهی و کسب خبر و یا علم، رسانه را مصرف می‌کنند. برخی دیگر ممکن است تنها برای سرگرمی، لذت و پر کردن وقتشان استفاده می‌کنند. در این میان طبیعی است که صاحبان رسانه می‌توانند "ذائقه" و "تمایلات" مخاطبین را "جهت" دهند.

اگر بخواهیم مسئولیت وظیفه و تعهد رسانه را روشن کنیم نگاهی می‌اندازیم به بیانات رهبری در دیدار با شاعران و اهالی فرهنگ در سال ۹۸ که فرمودند: «شعر یک رسانه است؛ یک رسانه‌ی اثرگذار است و برای انتقال مفاهیم، کارآمدیِ مضاعف دارد نسبت به بیان غیر شعری؛ اغلب هنر‌ها همین‌جور هستند. البتّه هنر‌ها باهم متفاوت‌اند؛ خود شعر یک خصوصیّات و یک امتیازات ویژه‌ای دارد -کما اینکه بعضی از هنر‌های دیگر هم برای خودشان امتیازاتی دارند- که منحصربه‌فرد است و حالا نمی‌خواهیم وارد آن مقولات بشویم. خب این قدرت تأثیری که در شعر وجود دارد، مسئولیّت‌آور است. به‌ طور کلی همه‌ی اشیاء، همه‌ی اشخاص، همه‌ی پدیده‌هایی که شأن بالاتری دارند، مسئولیت بالاتری هم دارند. جنابعالی هم اگر چنانچه در مجموعه‌ای از آحاد جامعه بُرشِ بیان و نظر و رأی داشته باشید، مسئولیتتان بیشتر از آن‌کسی است که این بُرش را ندارد؛ بنابراین شعر به مناسبت همین قدرت تأثیرگذاری، دارای مسئولیت است، تعهّد دارد، تعهّدی بر دوش شعر هست؛ این تعهّد چیست؟ قرار گرفتن در خدمت جریان روشنگریِ الهی در طول تاریخ بشر. دو جریان در طول تاریخ وجود داشته: جریان بیّنات و جریان اغوا؛ جریان هدایت و جریان ضلالت، اضلال. «لَقَد اَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّنت» یک جریان است در طول تاریخ، «لَاُغوِیَنَّهُم اَجمَعین» هم که حرف شیطان است، یک جریان دیگر است. مسئولیّتِ شعر این است که در خدمت آن جریان اوّل قرار بگیرد؛ علّتش هم واضح است، چون این را خدا داده، مال خدا و نعمت الهی است و ما بندگان خدا هستیم [پس]بایستی هر چه به ما نعمت داده، در خدمت جریان نبوّت و هدایت از سوی پروردگار قرار بدهیم؛ خب بنابراین، تعهّد این است.»

این سخنان در جمع دیدار با شعرا مطرح‌شده است. شعر به‌ عنوان یکی از ابزار هنری و به‌نوعی یک رسانه تأثیرگذار است. فقط کافی است در این بیانات به‌جای عبارت شعر عبارت "رسانه" را جای گذاری کنیم.

با توجه به نظرات کارشناسان، درمجموع ما معتقدیم "سیاست‌های رسانه‌ای" اعم از زیرساخت، ابزار و محتوای آن باید در جهت جریان هدایت باشد یعنی رسانه ذاتاً باعث رشد و تعالی انسان شود.

سؤال: عموم مردم وقتی می‌شنوند که کسی می‌خواهد آن‌ها را در جهتی هدایت کند، موضع می‌گیرند و استقبال نمی‌کنند؟

عبدالصمد: ببینید، همین الآن دنیای غرب دارد مردم دنیا را هدایت می‌کند منتهی هدایت در جهت شیطانی و با اهداف خودش؛ اما، چون اکثراً دارای بستر‌های زیرساختی و توانمندی‌های هنری بسیار قوی هستند، این هدایت به‌ ظاهر دیده نمی‌شود. اگر ده سال گذشته از مردم ایران می‌پرسیدیم که حاضرید فلان لباس را بپوشید و یا فلان مدل زندگی کنید، هیچ‌ کس قبول نمی‌کرد و حتی ممکن بود از این حرف ما ناراحت شوند؛ اما الآن همان مدل و همان سبک را رفتار می‌کند، چرا این اتفاق می افتد؟ چون رسانه عموما به صورت بسیار آرام و به‌ صورت تخدیری اول "افکار" و بعد "گفتار" و سپس "رفتار" ما را تغییر می‌دهد. یک مثالی هست با عنوان قورباغه داغ، در یک آزمایش علمی قورباغه‌ای را نزدیک آبی می‌کنند که به نقطه‌ جوش رسیده است، قورباغه عقب می‌رود و از رفتن به آب خودداری می‌کند، چون متوجه حرارت این آب می‌شود، بعد همان قورباغه را داخل آب سرد می‌گذارند و این آب سرد را با شعله بسیار ملایم آرام‌آرام گرم می‌کنند تا ببینند وقتی آب به نقطه‌جوش می‌رسد عکس‌العمل قورباغه چیست، جالب است قورباغه اصلاً متوجه اتفاقات نمی‌شود و چند دقیقه بعد قورباغه بدون اینکه هیچ عکس‌العملی از خود نشان بدهد در آبجوش، آب پز می‌شود و می‌میرد، الآن تقریباً رسانه‌ها همین کار را با مردم انجام می‌دهند بسیار آرام سبک زندگی ما را تغییر می‌دهند.

ما خیال می‌کنیم تنها محتوایی روی ما تأثیر دارد که مستقیماً حرفی را بزند. یک پدر و مادر احساس می‌کنند همین‌که به فرزند خود اجازه نمی‌دهند که فیلم "غیراخلاقی" و "ترسناک" ببیند وظیفه خود را به‌خوبی انجام داده‌اند و هیچ خطری از دیدن "اخبار" و یا "پیام‌های بازرگانی" و یا یک "سریال" برای فرزند خود نمی‌بییند.

برای مثال در تبلیغ یک یخچال و یا یک آبمیوه از صداوسیما، وقتی کودکی درب یخچال را باز می‌کند در تمام طبقات یخچال، انواع و اقسام میوه‌های گوناگون، کیک، ژله، آبمیوه و غذا‌های رنگارنگ وجود دارد. تصور کنید وقتی کودکی این تبلیغ را مشاهده کند و بعد درب یخچال خانه خودشان را باز کند، می‌بیند که در یخچال خانه‌شان از این تنوع و رنگارنگی خبری نیست. سؤال این است؛ بعد از این اتفاق آیا این بچه احساس خوشبختی می‌کند یا احساس بدبختی؟ چند درصد از مردم ایران درون یخچالشان این‌ چنین رنگارنگ است؟ این‌یک قانون طبیعی است که هر چه قدر میزان توقع بالا برود میزان "رضایت‌مندی" از زندگی هم کاهش می‌یابد. این موضوع احساس خوشبختی و احساس بدبختی موضوع بسیار مهمی است که خود توضیحات مفصلی دارد.

از این مثال‌ها صد‌ها مورد وجود دارد. ترویج "اشرافی گری"، ترویج "حرص و طمع"، "اسراف"، "خود و محوری" و... آسیب‌هایی دارد که از همین رسانه‌های خودی و قانونی هم قالب دریافت است که شاید بتوان گفت: این آسیب‌ها ضررش کمتر از دیدن فیلم‌های غیراخلاقی نیست، چراکه "جهان‌بینی" و "تفکر" یک انسان را دچار دگرگونی و یا دست‌کاری می‌کند. درمجموع همان‌طور که گفتم سیاست‌های رسانه‌ای باید در جهت جریان هدایت الهی باشد.

سؤال: خب با این فرض یعنی باید رسانه کاملاً دینی باشد، یعنی همه صداوسیما سیمای و شبکه‌های اجتماعی ما بشود شبکه قران و دروس حوزوی؟

عبدالصمد: متأسفانه تا میگوییم رشد و تعالی انسان، همه در ذهنشان مسائل رایج مذهبی مانند نماز و روزه و هیئت متبادر می‌شود. هر چند این‌ها هم نیاز و اصل است، اما گا‌ها در برخی جوامع بی‌دین هم می‌بینیم که برای رشد و تعالی انسان برنامه تولید می‌کنند؛ اما، چون متأسفانه ما تا چه در "ابزار" و چه در تولید "محصولات فاخر هنری" بسیار کم، کار قوی و تأثیرگذاری داشته‌ایم، احساس می‌کنیم برنامه متعالی تنها شبکه قرآن است، هر چند منکر برنامه‌ها فاخر در صداوسیما نیستیم، اما همین پیام‌های بازرگانی هم به‌جای اینکه در جهت ترویج اشرافی گری، حرص و تفاخر باشد می‌تواند در جهت جریان هدایت الهی باشد، می‌توان فرهنگ "ترجیح خوب‌تر از خوب" را، "ایثار" را "مهربانی" را "صبر" را ترویج دهد. منتهی، چون ما تاکنون مانند بسیاری از برنامه‌های تولیدی سعی نمودیم از غرب "تقلید" کنیم. احساس می‌کنیم کار بسیار دشوار و نشدنی است. درحالی‌که ذات و سرشت پاک انسان‌ها با مضامین الهی و اخلاقی بیشتر عجین است، اما، چون ذائقه‌های تغییر کرده و کار هنری فاخر در انتقال ارزش و مبانی دینی و انقلابی به‌خوبی صورت نگرفته این اقدام دشوار به نظر می‌رسد.

سؤال: شما نکته اول را بخش محتوایی رسانه را اشاره کردید؟ نکته دوم چیست؟

عبدالصمد: درست است، نکته اول این شد که مصرف‌کننده رسانه بداند که این "محتوایی" را که دارد استفاده می‌کند توسط چه کسی و با چه هدفی تولیدشده است. کجای آن مفید و کجای آن غیرمفید و حتی مضر است؛ اما نکته دوم که اهمیت و بسترساز "محتوا" است موضوع "زیرساخت" می‌باشد.

همان‌طور که محتوا باید در جهت جریان هدایت انسان‌ها باشد " زیرساخت" هم باید در جریان هدایت الهی قرار گیرد. این موضوع بعضاً مورد غفلت قرار می‌گیرد و بسیاری از کارشناسان تنها علت قدرت جریان شیطانی را تنها در موضوع محتوا می‌دانند. درحالی‌که اگر "زیرساخت" در جریان هدایت نباشد عمده تلاش‌های محتوایی مفید هم تأثیر چندانی نخواهد داشت، چراکه صاحبان قدرت رسانه‌ای "مسیر" را طوری جهت‌دهی کرده‌اند که امکان رسیدن محتوای ارزشی به مخاطبان میسر نخواهد شد. بگذارید مثالی بزنم. وقتی شما بهترین محتوا‌های فاخر هنری را در فضای نت جهانی بارگذاری کنید و مردم یک کشور تنها از گوگل استفاده می‌کنند، این گوگل و سیاست‌های پیدا پنهان او است که امکان دیده شدن و یا دیده نشدن محتوای شمارا می‌دهد. شاید این جمله را چند سال گذشته می‌گفتیم، عده‌ای روشنفکرمآب کم‌سواد، ما را متهم می‌کردند به مخالفان "گردش آزاد اطلاعات"، اما با رسانه‌ای شدن اقدام‌های اخیر مانند بسته شدن صد‌ها حساب کاربری ایرانی‌ها و افراد خاص تأثیرگذار در توییتر و اینستاگرام، کمتر کسی است که هنوز قائل به این باشد که صاحبان این پلتفرم‌ها بر اساس سیاست‌های رژیم صهیونیستی عمل نمی‌کنند.

سؤال: الآن در بخش زیرساخت ایران ما کجا هستیم؟

عبدالصمد: کارشناسان این حوزه باید به سؤال به‌صورت دقیق پاسخ دهند، اما آن چیزی که برای همگان قابل‌مشاهده است این است که موتور جستجوی اول ایرانیان، گوگل، پیام‌رسان اول ایرانیان، تلگرام، در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و توییتر، در پست الکترونیکی هم جیمیل و یاهو در ایران بیشترین کاربر را دارد. با توجه به این بستر‌هایی که همه در اختیار دشمن درجه‌یک ما، یعنی آمریکا و اسرائیل قرار دارد، چطور می‌توانیم در فضای‌مجازی اقدام مؤثر داشته باشیم؟ وقتی "ویکی پدیا"، که غیر معتبر بودنش مشهود است، می‌شود منابع تحقیقی دانشجو و حتی برخی از اساتید دانشگاهی ما، دیگر نمی‌توان انتظاری از تأثیرگذاری محتوای مفید در فضای‌مجازی داشت. متأسفانه باوجود داشتن نخبگان و تولیدکنندگان پلتفرم‌های ایرانی، به علت منفعت‌های سیاسی و اقتصادی برخی از مسئولین اجرایی، حمایتی شایسته از این افراد نمی‌شود.

یکی از راهکار‌های مهم هم در این بخش، همان ابلاغ رهبر معظم انقلاب به اعضای شورای عالی فضای‌مجازی است، یعنی راه‌اندازی "شبکه ملی اطلاعات" که متأسفانه این موضوع همچنان بعد از گذشت چند سال، مورد غفلت مسئولان مربوطه قرارگرفته است.

یک نکته مهم این است که حتی اگر زیرساخت و محتوا هم ایرانی باشد، اما سازوکار و پلتفرم، کپی شده از دنیای غرب باشد ما بازهم نمی‌توانیم در این زمینه به توفیقاتی دست پیدا کنیم. برای نمونه در حوزه پیام‌رسان و یا شبکه‌های اجتماعی آیا همین‌که زیرساخت و سرور این شبکه‌ها ایرانی و داخلی باشد آیا دیگر آسیب‌های رایج در فضای‌مجازی را نخواهیم داشت؟ خیر، باید با نوآوری و خلاقیت "نیاز‌های واقعی انسان" را شناخت و بر اساس آن ابزار‌های متناسب با "رفع نیاز" او را ایجاد کرد. متأسفانه بسیاری از سرویس‌هایی که برای خدمات ارائه می‌شود بر اساس "نیاز‌های کاذب" است. حالا فرقی نمی‌کند این سرویس ایرانی باشد یا خارجی. به قول آقای افسری، همه سرویس و پلتفرم‌ها سناریو‌هایی دارند که ما هم ناخودآگاه بر اساس آن سناریو‌ها آن‌ها عمل می‌کنیم هرچند اگر محتوای دینی را داخل آن قرار دهیم و راهکار این است که ما هم باید متناسب با مبانی دینی و اخلاقی خودمان سناریوی جدیدی از سرویس و پلتفرم‌ها ایجاد کنیم.

سؤال: یعنی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها نیاز کاذب هستند؟

عبدالصمد: ببینید هر انسانی نیاز‌هایی در زندگی دارد و در کنار آن خواست‌هایی هم می‌تواند در زندگی داشته باشد. "نیاز" مانند نیاز به غذا در زمان گرسنگی، اما "خواست" یعنی خوردن مثلاً نوشابه یا تخمه بعد از غذا؛ یعنی اگر تخمه یا نوشابه نباشد زندگی‌ها دچار مشکل نخواهد شد. امروزه رسانه‌ها خواست‌های ما را تبدیل به نیاز می‌کنند یا به‌عبارتی‌دیگر "نیاز کاذب" درون ما به وجود می‌آورند. مثلاً در تبلیغات و پیام‌های بازرگانی طوری وانمود می‌شود که فلان روغن، کفش یا شامپو نیاز ما است و باید برای زندگی و داشتن تنی سلامت، از آن‌ها استفاده کنیم. یا برای نمونه آیا تمام دانش آموزان ابتدایی یک مدرسه نیاز به تبلت و گوشی تلفن همراه اندروید با اینترنت پرسرعت دارند؟! خیر؛ اما همه آن‌ها "احساس نیاز" می‌کنند و این احساس نیاز را حتی به والدین هم انتقال می‌دهد؛ و یا گشت‌وگذار در فضای‌مجازی، مثلاً گشتن و چرخیدن در اینستاگرام تا چه حد برای انسان مفید است و چقدرش "نیاز‌های اصلی" و دردی از انسان را دوا می‌کند و چقدرش هیچ خاصی ندارد؟! اما هم‌اکنون شاهد هستیم که در کشور ما، بسیاری از افراد به این ابزار و محتوا‌ها "احساس نیاز" می‌کنند و ساعت‌های در روز را به گشت‌وگذار در فضای‌مجازی می‌پردازند. حرف من این است که با داخلی کردن یک پیام‌رسان و یا شبکه اجتماعی با همان متد‌های غربی، بسیاری از مشکلات مانند "اعتیاد به فضای‌مجازی" و "هرزه‌گردی" در فضای‌مجازی حل نخواهد شد.

سؤال: جایگاه سواد رسانه‌ای در این حوزه کجا است؟

عبدالصمد: وقتی آسیب‌های ناشی از فضای‌مجازی را مشاهده می‌کنیم متوجه می‌شویم که محتوا و زیرساخت می‌تواند در کاهش یا افزایش این آسیب‌ها مؤثر باشد، اما آیا اگر زیرساخت ایمن و داخلی باشد و محتوای هم تا حد ممکن کنترل‌شده باشد، آیا دیگر شاهد مشکلات نخواهیم بود؟ خیر، در اینجا موضوع "تربیت فردی و اجتماعی" مطرح می‌شود، اینکه یک فرد در استفاده از رسانه چگونه عمل کند برمی‌گردد به سواد رسانه‌ای که برخی از آن با عنوان "تربیت رسانه‌ای" یاد می‌کنند.

تا اینجا در ارتباط موضوع جهت‌دهی محتوا و زیرساخت صحبت کردیم که باید در جهت هدایت الهی باشد. همچنین در رابطه با "تربیت رسانه‌ای" سخن گفتیم، اما گام چهارمی هم هست که باید موردتوجه قرار گیرد و آن موضوع "تقوا" است.

سؤال بسیار مهم این است که اگر در فضایی هم زیرساخت هم محتوا و هم تربیت رسانه‌ای به‌صورت کامل رعایت شود آیا این باعث می‌شود که مثلاً یک فرد فیلم غیراخلاقی نبیند یا حتی به آن فکر نکند؟ یا دلیل می‌شود که فرد، وقتش را در رسانه به بطالت نگذارند؟! اینجا است که موضوع " تقوا فردی و اجتماعی" مطرح می‌شود؛ فردی که از کودکی والدین او، به آن اصول تربیت صحیح را یاد نداده‌اند، یقیناً دچار مشکل می‌شود. فرزندی که پدر و مادرش تفاوتی برای تربیت در ۷ سال اول و دوم قائل نمی‌شود و اصول آن را فرانگرفته است در فضای سالم مجازی هم دچار مشکل خواهد شد.

برای نمونه فرض کنیم فرزندی طوری تربیت‌شده باشد که از کودکی هر چه خواسته است برایش تهیه‌شده است و هیچ "قانونی" در آن خانه حاکم نبوده است، "ادب" و "خودکنترلی" در آن خانواده آموزش داده نشده است، در این صورت این فرد "هر زمان" بخواهد می‌تواند به "هر ابزاری" که "دلش می‌خواهد" دست پیدا کند و در آن "هر محتوایی" که دلش می‌خواهد تولید و یا توزیع کند.

درواقع حرف من در این مثال فرهنگ "دلم می‌خواهد" است. با ترویج فرهنگ دلم می‌خواهد که همان "پیروی بی‌چون‌وچرا" و "بدون قاعده" از "هوای نفس" است، دیگر هیچ آموزشی جواب نمی‌دهد. در این خانواده اگر هم قانونی گذاشته شود فرد، سعی در شکستن و یا بی‌حرمتی به قانون را دارد. اگر در این خانواده همه اعضای آن‌هم دوره‌های تخصصی سواد رسانه هم‌گذارنده باشند، اما رفتار آن‌ها منجر به کاهش آسیب‌های رایج در فضای‌مجازی منجر نخواهد شد.

به‌صورت خلاصه باید گفت که برای داشتن زیست سالم در فضای‌مجازی باید چهار عنصر یعنی سیاست‌گذاری‌ها در محتوا و هم زیرساخت در جهت جریان هدایت الهی باشد و همچنین انسان باید به تربیت فردی و اجتماعی در مواجهه با رسانه (سواد رسانه‌ای) و تقوای فردی و اجتماعی نیز مجهز باشد.

منبع: فرهنگ سدید

3 گام مهم برای ایمنی در فضای مجازی

آیا صرف داشتن سواد رسانه‌ای منجر به کاهش آسیب‌ها می‌شود؟

محمد حسن عبدالصمد
این روزها اکثر مردم در فضای رسانه‌ای تنفس می‌کنند. عده‌ای می‌گویند نگوییم فضای مجازی بلکه بگوییم فضای واقعی غیرملموس و حتی عده‌ای این تعریف را هم ناقص می‌دانند و می‌گویند این فضا ملموس هم هست و هیچ تفاوتی با عالم واقعی ندارد.
دروغ، تهمت، شایعه، کلاهبرداری، اتلاف وقت، اعتیاد، محتوای غیراخلاقی، ایجاد تردید و بدبینی که در دنیای واقعی وجود دارد در فضای مجازی نیز وجود دارد و یا می‌توان گفت فضای مجازی رفتار و هنجار‌های اجتماعی را می‌تواند تشدید و یا تسهیل کند.
این آسیب‌ها که نماد بیرونی دارد مربوط به رفتار انسان‌ها می‌باشد این در حالی است که بسیاری از آسیب‌هایی که مربوط به افکار و بینش انسان‌ها است، از دید کارشناسان پنهان مانده است و ممکن است بعد از گذر چند دهه خود را نمایان سازد.

سواد رسانه‌ای
بسیاری از کارشناسان راه‌حل کاهش آسیب‌های احتمالی فضای مجازی را گسترش «سواد رسانه‌ای» می‌دانند. به همین منظور خوشبختانه چند سالی است که برخی از ارگان‌ها و کارشناسان به صورت خودجوش و سازماندهی شده به آموزش سواد رسانه‌ای روی آورده‌اند. 
اما چند سؤال جدی در این حوزه مطرح است:
آیا آموزش سواد رسانه‌ای منجر به کاهش آسیب‌های ناشی از فضای مجازی می‌شود؟
آیا در کشورهایی که آموزش سواد رسانه‌ای را از سال‌های دور شروع کرده‌اند، این آسیب‌ها کاهش پیدا کرده است؟
آیا صرف داشتن دانش سواد رسانه‌ای لزوماً منجر به کاهش آسیب‌ها می‌شود؟ (فرد سیگاری که می‌داند سیگار بد است آیا سیگار را ترک می‌کند؟ یا فرد چاقی که می‌داند پرخوری بد است آیا مراعات می‌کند؟)
چه عوامل دیگری برای کاهش آسیب‌های رایج در حوزه رسانه و فضای مجازی وجود دارد؟

تقابل غلط سواد رسانه‌ای و فیلترینگ
متاسفانه عده‌ای تنها راه‌حل مشکلات بی‌شمار فضای مجازی را، یادگیری دانش سواد رسانه‌ای می‌دانند و برای به ثمر نشستن اهداف سیاسی و اقتصادی خود شعار می‌دهند که «سواد رسانه‌ای به جای فیلترینگ» باشد. این شعار شاید عامه‌پسند باشد اما فردی که اندک دانشی در حوزه رسانه داشته باشد می‌داند که تقابل سواد رسانه‌ای و فیلترینگ، حرفی از اساس غلط و غیرکارشناسانه است. برای روشن شدن غلط بودن این سخن به مثال زیر توجه کنید:
کدام پدر عاقل و دلسوزی قبل از آنکه فرزندش گواهینامه راهنمایی و رانندگی را بگیرد سویچ اتومبیل را به او می‌دهد تا به مسافرت برود؟
پس یک گام این است که مهارت یادگیری استفاده از اتومبیل را بداند (آموزش سواد رسانه‌ای)، حال سؤال این است که آیا صرف داشتن گواهینامه باعث می‌شود این جوان در رانندگی با خطر تصادف مواجه نشود؟ خیر؛ بلکه عوامل دیگری مانند: امنیت اتومبیل (نوع ابزار رسانه‌ای)، جاده‌های سالم و امن (زیر ساخت)، علائم هشدار‌دهنده مانند تابلوی «خطر ریزش کوه»، «مسیر مسدود است»، «انحراف به چپ ممنوع» و...(فیلترینگ) بسیار مهم و تاثیرگذار هستند. 
در اینجا باز این سؤال مطرح می‌شود که اگر فرد هم گواهینامه داشته باشد و هم تمام عوامل بالا توسط حاکمیت تامین شده باشد، آیا باز هم از خطر تصادف به دور است؟ خیر، اگر این فرد با داشتن گواهینامه و داشتن اتومبیل ایمن در جاده‌های سالم و بی‌خطر براساس میل باطنی‌اش سرعت غیرمجاز داشته باشد و یا به علائم توجهی نکند یقینا دچار خطر خواهد شد.
پس جدای از مهارت یادگیری «سواد رسانه‌ای» و «عوامل محیطی»، نیاز به یک «عامل بازدارنده درونی» به شدت احساس می‌شود.

نقش مهم «خود کنترلی» یا «تقوا»
شاید برای همین است که داشتن دانش و مهارت سواد رسانه‌ای منجر به ندیدن فیلم‌های پورن و غیراخلاقی نمی‌شود. برای اثبات این ادعا می‌توان به بالاترین سرچ‌ها در فضای مجازی در کشور‌هایی که سواد رسانه‌ای را از سال‌های دور آموزش و نهادینه کرده‌اند، توجه کرد. 
برخی از کارشناسان حوزه رسانه، نام این عامل بازدارنده درونی را «خود کنترلی» گذاشته‌اند در حالی که همین مفهوم به معنای کامل‌تر با نام «تقوا» در اسلام از آن یاد شده است. یعنی انسان بتواند در برهه‌های مختلف زندگی به خواهش‌های نفسانی خود نه بگوید. این نه گفتن دو علت می‌تواند داشته باشد، یک علت مادی، که من مثلا فلان غذا را نمی‌خورم برای اینکه برای من ضرر جسمی دارد، یعنی فرد علم به ضرر این فعل دارد و علم تجربی هم این ضرر را ثابت کرده است. اما گاهی این نه گفتن ریشه در عبد و فرمان پذیر بودن دارد، یعنی من این کار را انجام نمی‌دهم برای اینکه پروردگارم این کار را نهی کرده است، یعنی علم تجربی شاید این ضرر را ثابت نکرده باشد اما ایمان من به پروردگار عالم و قوانین او، به من اجازه انجام فلان فعل حرام را نمی‌دهد هر چند میل من به انجام دادن آن باشد.

3 گام مهم
در مجموع، اگر بخواهیم شرط لازم برای حضور در فضای مجازی را اعلام کنیم، باید گفت که سه گام برای رسیدن به این هدف باید برداشته شود.
گام اول: عوامل محیطی (مدیریت سالم، زیر ساخت سالم، ابزاربومی، پایش محتوا یا فیلترینگ و...) 
گام دوم: سواد رسانه‌ای (سواد رایانه ای، رژیم مصرف، تفکر انتقادی، رسانه شناسی و...)
گام سوم: عامل بازدارنده درونی یا به عبارتی دیگر مهار نفس و تقوا.
متاسفانه برخی از مسئولان و کارشناسان حوزه رسانه، گزینشی به این مراحل می‌نگرند و تنها تحقق یک گام را کافی می‌دانند؛ در حالی که برای محقق شدن کاهش آسیب‌های رایج در فضای مجازی باید این سه گام همزمان محقق شود.
برای مثال مدیران دولتی اعم از شخص رئیس‌جمهور و وزارت ارتباطات دولت دوازدهم، معتقد به اجرایی شدن سواد رسانه‌ای هستند هر چند همین گام هم ابتر مانده است، این در حالی که اگر تمام مردم خودشان استاد سواد رسانه‌ای هم باشند، اما تا زمانی‌که عوامل محیطی و عامل بازدارنده اعمال نشود، مشکلات کماکان پا برجا است.
برخی دیگر هم تنها محقق شدن عوامل محیطی را کافی می‌دانند که این نگرش هم هر چند آسیب‌ها را کمتر می‌کند اما منجر به رفع مشکلات رایج در فضای مجازی نمی‌شود. از این افراد باید پرسید که آیا به فرض مثال اگر تمام مردم در بستر داخلی و در پیام رسان‌های بومی عضو باشند که اتفاقی مهم و مثبت است، آیا مخاطبان در معرض ترویج شایعه، اعتیاد رسانه‌ای و محتوای بیهوده قرار نمی‌گیرند؟
یقینا هر سه گام از اهمیت ویژه خود برخوردار است و مردم و مسئولین باید برای تحقق این سه گام بکوشند.

...............................

همین مطلب در تاریخ 98/02/24 در روزنامه کیهان منتشر شد  لینک